Spiritus captus

de band met vader

salto

Zelf heb ik nog geen fiets, maar mijn broer en zusters worden veelvuldig gemaand bij het naderen van de stoep af te stijgen. “Ik blijf maar aan het banden lappen,” moppert Vader, en tracht daarbij een boos gezicht te trekken. Ten dele moet ik hem gelijk geven, want ik zit er regelmatig met de neus bovenop wanneer de fietsen omgekeerd op zadel en stuurhendels worden geplaatst om de schade te herstellen. Tot op heden blijft me echter onverklaard hoe glassplinters en doornen in het rubber belanden bij het botsen op een betonstrook. Mijn behendige broer Jacob is er een meester in. Hoog doet hij het voorrad rijzen en trapt onverminderd door, trottoirband en aandrijfwiel samenbrengend in een krachtsvertoon dat hem korte tijd in de lucht doet zweven. Mijn rode autoped is ongeschikt voor dergelijk stuntwerk. Zulk een snelheid kan ik niet bereiken met mijn korte beentjes, en de confrontatie van mijn kleine velg met de stoeprand veroorzaakt eerder een onbedoelde salto dan een gracieuze vlucht.

Yoda

Vader is een rijwielhersteller van formaat en schept groot genoegen in zijn ambacht. Een kalme rust komt over hem, als Master Yoda die zijn adem temt en de wereld buiten zich laat, slechts opmerkzaam gadegeslagen door zijn kleine padawan, die veel te leren nog steeds heeft¹. De ceremonie bestaat uit een welhaast liturgische opeenvolging van handelingen. Deze begint met het inbrengen van de metalen bandenlichters, die met een dusdanige zorg dienen te worden geplaatst dat daarbij de binnenband niet onverhoopt wordt doorboord. Hangt die eenmaal buiten in ontluisterende slappe lussen, dan wordt haar de geest weer ingeblazen in een afgemeten hoeveelheid, teneinde het soms onooglijke lek te kunnen lokaliseren. Een te lage spanning kan de detectie bemoeilijken, maar een teveel aan lucht is ook niet goed. Vork en spatbordhouders knellen zich dan in de opgezwollen bolling, gelijk de kousenbanden om de benen van mijn grootmoeder.

parels

Openbaart zich terstond de waarheid met een satanisch sissend gefluister dan is ter bevestiging een weinig speeksel toereikend, doch veelal is het zaak het sacrament der algehele onderdompeling te voltrekken in de gereedstaande zinken emmer. Deze vindt plaats in rechtgetrokken segmenten zonder plooien, daar het kwaad zich immers pleegt te verbergen in de schaduwen. Gemeenzaam staren wij in de troebele wateren en steevast laat Vader grootmoedig de ontdekking over aan zijn jongste telg. Wijs ik hem triomfantelijk op de glanzende parels die in een ordelijke rijdans opstijgen op weg naar hun verlossing, dan doorsteekt hij driest de oorsprong met de spitse schaar uit Moeders naaidoos, een herkenbaar stigma aanbrengend dat in een volgend stadium barmhartig zal worden toegedekt met de heilzame mantel der liefde.

pleister

De iconische blikken Simson Reparatiedoos - gebutst en roestig aan de randen door het vele gebruik - herbergt een schat aan benodigdheden, waaronder een tube met vulkaniseermiddel, een stukje watervast schuurlinnen en een rol universele knippleister. Eerbiedig overhandig ik Vader de relieken. Met de precisie van een kleermaker knipt hij een zuiver ovaal uit het rubber in een vloeiende ronding. “Scherpe hoeken, denk daar goed om mijn lieve jongen, krullen zich op onder het rijden. Dan komt de plakker los en kunnen we weer van voren af aan beginnen!” Moeders theedoek wordt ingezet ter loutering van de onheilsplek, waarna de oppervlakte licht wordt opgeruwd. De scherpruikende solutie, met de vinger ruim gebalsemd over beide delen, vereist afhankelijk van de luchtvochtigheid zo’n drie minuten droging voorafgaand aan het samenvoegen. Hiertoe zijn hygrometer noch chronograaf noodwendig, maar wordt de droogtijd gerelateerd aan de kleverigheid, wederom met dezelfde vinger gemeten. Het slachtoffer onder lichte spanning uitspreidend op zijn knie plaatst hij zorgzaam de helende pleister op de wonde, de grootste diameter parallel aan de rijrichting. Nauwkeurig ziet hij erop toe dat de chemische eenwording geschiedt over de ganse oppervlakte dezes, want de wind blaast waarheen hij wil², en eng is de poort die ten leven leidt³. Met beide duimen masseert hij de lagen totdat ze zich verenigen in een vaste en ondeelbare drieëenheid.

kind

Nogmaals gaat de band ter wederdoping in de emmer waarna de inbrenging plaatsvindt, met dezelfde sacrale toewijding. “Er moet altijd een beetje wind in zitten,” orakelt Vader, en blaast deze erin met een enkele ademtocht. De ventielschacht van achteren dichtdrukkend steekt hij ze vaardig in het velggat, om er in één handeling het binnenwerk in te plaatsen, dat haastig met de bovenmoer wordt gezekerd. Rondom tastend het ingewand beroerend vergewist hij zich ervan dat het er ontspannen en zonder kreukels bij ligt. Wee de onbedachtzame die bij het terugplaatsen een vouw laat zitten! "De band zal zwanger worden en een kind baren⁴", verzekert mij Vader met grote nadruk, en de ongewenste boreling zal vroeg of laat na het hard oppompen met een luide knal exploderen, de buitenband meesleurend in zijn ondergang. Tijdens het plechtig declameren van zijn apocalyptische profetieën laat hij somtijds een weinig lucht ontsnappen, dan weer pompt hij er een halve slag bij.

pomp

Thans komt het aan op de brute krachten van het muisvlees. De stalen velgdraad geeft doorgaans weinig mee en het vergt enig toegepast geweld ze terug te dwingen achter de wielrand, met name bij het weerbarstige laatste gedeelte. In geen geval benutten wij daartoe het ijzer van de bandenlichter! Zwaar ademend en met een bijwijlen rood aanlopend gelaat omklemt hij het rad met beide sterke handen, de druk opvoerend tot de onwillige zich voegt in haar metalen omarming. Eendrachtig bedienen wij de oude Union-rijwielpomp, de met margarine gesmeerde lederen zuiger amechtig zwoegend in de roestige cilinder, de arbeidsslag zich verkortend naarmate de spanning oploopt. Met achteloos gemak door Vader omgedraaid, danst het rijwiel lichtjes op de betonnen tegels, als popelt het van verlangen naar de nieuwe capriolen van zijn roekeloze berijder.

Nutrix Industrialis

1. Master Yoda:

2. Johannes 3:8 HSV:
De wind blaast waarheen hij wil en u hoort zijn geluid, maar u weet niet waar hij vandaan komt en waar hij heen gaat. Zo is het met iedereen die uit de Geest geboren is.

3. Mattheüs 7:14 HSV:
Want de poort is eng en de weg is smal die naar het leven leidt, en weinigen zijn er die hem vinden.

4. Jesaja 7:14 HSV:
Daarom zal de Heere Zelf u een teken geven: Zie, de maagd zal zwanger worden en een Zoon baren, en zij zal Hem de naam Immanuel geven.